به اشتراک بگذارید در

خصوصیات و روش‌های نگهداری از نژاد ماستیف تبتی

نژاد ماستیف تبتی قرن‌ها پیش در تبت، به‌عنوان یه نژاد بدوی به وجود اومد و بیشتر برای محافظت و نگهبانی تو سرزمین‌های سخت، مثل هیمالیا، ازشون استفاده می‌شد. امروزه این سگ های باشکوه مثل اجدادشون وظیفۀ نگهبانی رو به عهده دارن و در عین حال، یه دوست و رفیق عالی برای خانواده‌ها به شمار می‌رن. در ادامه با خصوصیات و روش نگهداری از نژاد ماستیف تبتی بیشتر آشنا می‌شین.

توله‌های نژاد ماستیف تبتی برخلاف جثه بزرگشون، قلب‌ خیلی مهربونی دارن. این نژاد به وفاداری و قلب رئوفش نسبت به صاحب و اعضای خانواده معروفه. غریزه‌ی نگهبانی در این نژاد بسیار قویه که باعث می‌شه هنگام نزدیک شدن غریبه‌ها از اعضای خانواده محافظت کنه. با این حال، این غول‌های مهربون کنار افراد مورد اعتمادشون احساس آرامش می‌کنن و ته دل‌شون چیزی به جز عشق و فداکاری موج نمی‌زنه!

اگه دنبال نژاد ماستیف تبتی می‌گردین، لطفاً یه سر به پناهگاه‌ها بزنین. شما می‌تونین با به سرپرستی گرفتن این سگ ها، بهشون عشق بدین تا تو محیط سالم و دلپذیر بزرگ بشن. اما اگه قصد خرید دارین، حتماً یه جای معتبر رو انتخاب کنین. مو به مو تمام جزئیات‌و در نظر بگیرین تا مطمئن بشین که فروشنده اصول اخلاقی رو زیر پا نمی‌ذاره و سلامت سگ ها براش تو اولویته. فروشنده‌های معتبر به فکر سلامت و وضعیت روحی سگ ها هستن، معاینات لازم رو انجام می‌دن و یک محیط امن و سالم برای پاپی‌ها فراهم می‌کنن. اینطوری، با خیال راحت یه پاپی سالم و خوشحال به خونه می‌آرین و از روش‌های غیر اخلاقی برای توله‌کشی از حیوانات حمایت نمی‌کنین.

چند حقیقت درمورد نژاد ماستیف تبتی

  • زادگاه: تبت
  • جثه: بزرگ
  • گروه نژادی: کارگر
  • طول عمر: 14-10 سال
  • مو: ضخیم و دولایه به رنگ‌های مختلف
  • خصوصیات اخلاقی: وفادار، محافظ و مستقل
  • نیاز به ورزش: متوسط
  • آموزش: سخت تعلیم می‌بینه
  • وضعیت سلامتی: دیسپلازی لگن، دیسپلازی آرنج، مشکل چشم و حساسیت
  •  

نگاه کلی به نژاد ماستیف تبتی

ماستیف تبتی یه نژاد باشکوه و نگهبانه که به ظاهر نجیب و موی زیبا معروفه. این نژاد، بسیار دوست‌داشتنی، وفادار و خانواده‌دوسته ولی برای نگهداری ازش باید باتجربه باشین. این نژاد مستقل، گاهی خودرأی می‌شه و برای مسابقات سرعتی یا فرمانبرداری مناسب نیست. معمولاً داخل خونه واق واق نمی‌کنه اما اگه شب‌ها بیرون از خونه بمونه، صداش درمی‌آد. حتماً باید دورتادور حیاط رو به خوبی حصار بکشین چون از پرچین بالا می‌ره. اگه بچۀ کوچیک دارین یا خیلی اهل مهمونی و معاشرت هستین، ماستیف تبتی بهترین گزینه برای شما نیست چون خیلی روی قلمرو خودش حساسه و احساس مالکیت داره.

لازمه به موقع این نژادُ اجتماعی کنین تا با آدم‌ها و مکان‌های مختلف آشنا بشه. اگه محیط و شرایط فراهم باشه، ماستیف تبتی یه نژاد فوق‌العاده برای شماست ولی یادتون باشه نگهداری از این نژاد مثل یه ماجراجویی‌ـه و باید ملاحظات و تجهیزات لازم رو به کار ببرین.

تاریخچه نژاد ماستیف تبتی

همونطور که از اسم این نژاد پیداست، ماستیف تبتی در تبت متولد شد. مثل خیلی از نژادهای دیگه، تا قبل از قرن نوزده اطلاعات کافی درمورد تاریخچۀ ماستیف تبتی موجود نیست اما شواهد نشون می‌ده این نژاد قرن‌ها قدمت داره. طبق شواهد دی‌ان‌ای، سگ های ماستیف چیزی حدود 5 هزار سال پیش در تبت ظاهر شدن و بدون شک ماستیف تبتی از نوادگان همین سگ هاست. در اصل، دو مدل ماستیف تبتی وجود داره: دو خی (Do-Khyi) که در روستاها زندگی می‌کرد یا همراه با چوپان‌های عشایر سفر می‌کرد و سگ گله بود و تسانگ خی (Tsang-Khyi) که در معبد لاماها به عنوان سگ نگهبان به راهبان بودایی تبت (یا لاماها) خدمت می‌کرد. تا قبل از قرن نوزده، اطلاعات کافی درمورد ماستیف تبتی موجود نیست. در قرن نوزده، کاپیتان ساموئل ترنر (Samuel Turner) در خاطرات خودش به اسم گزارشی از یک سفارت در معبد تشو لاما از کاربرد «سگ های عظیم‌الجثه» یاد می‌کنه اما درمورد این سگ ها توضیح نداده. در سال ۱۸۴۷، اولین سگ از تبت به انگلستان وارد شد و به عنوان هدیه از لرد هاردینگ، نایب‌السلطنه هند، به ملکه ویکتوریا داده شد. در سال 1873، انجمن سگ های انگلیس (England’s Kennel Club) تأسیس شد و این نژاد که تا قبل از این «سگ بزرگ تبتی» نام داشت، به صورت رسمی ماستیف تبتی لقب گرفت و این اسم وارد شناسنامۀ رسمی شد. در سال ۱۸۷۴، شاهزاده ولز، که بعداً پادشاه ادوارد هفتم شد، دو ماستیف تبتی دیگه رو به انگلستان وارد کرد و این سگ ها در سال ۱۸۷۵ در نمایشگاه قصر الکساندرا به نمایش دراومدن. ماستیف های تبتی گهگاه به انگلستان و اروپا وارد می شدن و اولین باشگاه نژاد ماستیف تبتی درسال ۱۹۳۱ تشکیل شد. با شروع جنگ جهانی دوم، پرورش این سگ ها متوقف شد و بالاخره در سال 1976، پرورش‌دهندگان انگلیسی دوباره به وارد کردن ماستیف تبتی رو اُوردن. تاریخچۀ این نژاد در آمریکا هم به همین شکل بود. در اواخر دهۀ 50 میلادی، دو ماستیف تبتی به رئیس جمهور آمریکا هدیه داده شد اما رئیس جمهور این سگ ها را با خودش به مزرعۀ شخصی برد تا از چشم عموم مردم دور باشن. در سال 1970، چند ماستیف تبتی دیگه به آمریکا وارد شد و بقیۀ نسل‌ها از تبار همین سگ ها به وجود اومد. انجمن و موسسۀ ماستیف تبتی آمریکا در سال 1974 تأسیس شد. ماستیف تبتی اولین بار در سال 1979 در مسابقۀ تخصصی ملی ظاهر شد. انجمن سگ های آمریکا در ژانویۀ 2007 نژاد ماستیف تبتی رو به عنوان نژاد کارگر به رسمیت شناخت. امروزه در تبت، خیلی سخت می‌تونین ماستیف تبتی خالص پیدا کنین ولی هر چند وقت یک بار می‌تونین این نژاد اصیل رو ببینین که با کاروان و تجار سفر می‌کنه و مشغول نگهبانی از دام و خونه‌هاست.

خصوصیات اخلاقی نژاد ماستیف تبتی

در اغلب موارد، برای اشاره به تربیت این نژاد مستقل و کله‌شق از عبارت «چالش‌برانگیز» استفاده می‌شه. ماستیف تبتی باهوشه و خودش رو خوب می‌شناسه. به همین دلیل، انتظار داره که مثل یکی از اعضای خانواده باهاش رفتار کنین، نه حیوان خانگی. دوست داره صاحب‌شو راضی کنه ولی نظر و برنامۀ خاص خودشُ هم داره و اغلب باید بهش یادآوری کنین که چه دستوری بهش دادین.

ماستیف تبتی یه نژاد نگهبان، وفادار و خانواده‌دوسته که وظیفۀ خودش رو جدی می‌گیره و در برابر غریبه‌ها گوشه‌گیر یا خودداره. اگه به موقع این نژاد رو اجتماعی کنین و در این کار استمرار داشته باشین، به خاطر حفظ قلمرو دست به خشونت نمی‌زنه. بهتره توله ماستیف تبتی رو تو مهد ثبت نام کنین. مرتب مهمون دعوت کنین، با سگ‌تون به پارک‌های شلوغ و مغازه‌هایی برین که ورود سگ بهشون ممنوع نیست و با هم پیاده‌روی کنین تا با همسایه‌ها آشنا بشه. این کار باعث می‌شه سگ شما مهارت اجتماعی پیدا کنه.

وضعیت سلامتی نژاد ماستیف تبتی

روی هم رفته، ماستیف تبتی نژاد سالمیه اما مثل همه‌ی نژادها، مستعد بعضی بیماری‌هاست. البته لزوماً همۀ ماستیف‌های تبتی به این بیماری‌ها مبتلا نمی‌شن ولی اگه به فکر نگهداری از این نژاد هستین، بهتره به نکات زیر توجه کنین.

دیسپلازی لگن:

  • یه بیماری ارثی که باعث می‌شه استخوان ران از مفصل لگن جدا بشه و در نهایت، منجر به لنگ زدن یا آرتروز می‌شه. انجمن ارتوپدی حیوانات یا برنامۀ بهبود لگن در دانشگاه پنسلوانیا برای معاینۀ دیسپلازی لگن با اشعۀ ایکس تصویربرداری انجام می‌دن. سگ های مبتلا به دیسپلازی لگن نباید جفت‌گیری کنن. دیسپلازی لگن یه بیماری ارثی‌ـه اما عوامل محیطی، مثل رشد سریع به خاطر رژیم غذایی پرکالری یا جراحت ناشی از زمین خوردن یا لیز خوردن روی زمین، مزید بر علت می‌شه.

دیسپلازی آرنج:

  • این بیماری ارثی در بین نژادهای بزرگ شایع‌ـه. گفته می‌شه این وضعیت به خاطر تفاوت در سرعت رشد سه استخوان در آرنج سگ رخ می‌ده که زوال و سست شدن مفصل رو به دنبال داره. در نتیجه، سگ در راه رفتن دچار مشکل می‌شه و احساس درد می‌کنه. دامپزشک بسته به شدت بیماری برای درمان یا کنترل درد از جراحی، دارو یا روش‌های کنترل وزن کمک می‌گیره.

پانوستیت:

درد رشد بهترین عبارت برای توصیف بیماری پانوستیت‌ـه. به التهاب استخوان‌های بزرگ در سگ های جوان و عظیم‌الجثه که باعث لنگ زدن می‌شه، پانوستیت می‌گن که معمولاً از یک پا به پای دیگه منتقل می‌شه. معمولاً این وضعیت از یک تا شش ماه ادامه داره و با فرا رسیدن بلوغ، برطرف می‌شه. برای تسکین درد می‌تونین از مسکن استفاده کنین.

استئوکندریت دیسکان (OCD):

این بیماری ارتوپدی در اثر رشد نامناسب غضروف در مفصل‌ها رخ می‌ده. معمولاً در آرنج ظاهر می‌شه اما در کتف هم دیده شده. این بیماری باعث درد و خشکی مفصل می‌شه؛ تا جایی که سگ توانایی خم کردن آرنج رو از دست می‌ده. این وضعیت از پنج تا هفت ماهگی در سگ ها قابل تشخیصه. گاهی برای درمان این وضعیت چاره‌ایی به جز جراحی نیست. به نظر می‌رسه این بیماری ارثیه. به همین دلیل، سگ های مبتلا به این وضعیت نباید تولید مثل کنن.

نوروپاتی دمیلیناتیو ارثی در سگ ها (CIDN):

این بیماری هم یه بیماری ارثیه که توی سن شش هفتگی در توله سگ های ماستیف تبتی دیده می‌شه. این بیماری روی سیستم عصبی تأثیر می‌ذاره و باعث ضعف تو پاهای عقب می‌شه و در نهایت به فلجی کامل می‌رسه. هیچ درمانی برای این بیماری وجود نداره اما پرورش انتخابی تا حد زیادی از بروز CIDN جلوگیری می‌کنه.

کم‌کاری تیروئید:

  • یه اختلال غددی شایع که معمولاً در سگ های میانسال و پیر ظاهر می‌شه و در اثر کمبود هورمون تیروئید به وجود می‌آد. از جمله علائم این وضعیت می‌شه به افزایش وزن، خشکی پوست و کاهش انرژی اشاره کرد. بعد از تشخیص کم‌کاری تیروئید، این بیماری به راحتی با مصرف روزانۀ دارو تحت کنترل قرار می‌گیره. درمان تا پایان عمر ادامه داره.

مراقبت و نگهداری از نژاد ماستیف تبتی

ماستیف تبتی یه سگ رفیق و همراهه که باید داخل خونه زندگی کنه و برای ورزش به یه حیاط بزرگ و حصارکشی‌شده دسترسی داشته باشه. حیاط یا محوطه‌ی بازی کوچیک برای این نژاد کافی نیست. موهای پرپشت و انبوه این نژاد باعث می‌شه برای زندگی تو آب‌وهوای گرم و شرجی مناسب نباشه ولی تو آب‌وهوای گرم و خشک دووم می‌آره. وقتی هوا گرم‌ـه و با ماستیف تبتی بیرون هستین، دقت کنین که سگ‌تون به سایه و آب دسترسی داشته باشه. نیاز ماستیف تبتی به ورزش، با 20 الی 30 دقیقه بازی تو حیاط یا نیم ساعت پیاده‌روی برطرف می‌شه. اگه یه هم‌بازی از جنس خودش داشته باشه که ترجیحاً هم قد و قوارۀ خودش‌ـه، حسابی کیف می‌کنه. پاپی ماستیف تبتی سریع‌تر از نژادهای کوچیک رشد می‌کنه ولی تا قبل از یک سالگی هنوز از نظر فیزیکی بالغ نیست.

ورزش ماستیف تبتی رو به بازی و دویدن تو حیاط محدود کنین و تا قبل از یه سالگی به پیاده‌روی طولانی نرین تا مشکل ارتوپدی رخ نده. از همون روز اول که پاپی ماستیف تبتی به خونه اومد، مشغول آموزش و تربیت این نژاد بشین. ماستیف تبتی باهوش‌ـه و خیلی زود یاد می‌گیره ولی مستقل و کله‌شق‌ـه. پس با روش‌های سفت و سخت و قدیمی راه به جایی نمی‌برین. صبور و جدی باشین و استمرار داشته باشین تا با ماستیف تبتی پیوند محکم برقرار کنین. به جای این که به خاطر رفتار بد سگ‌تون‌و تنبیه کنین، دنبال رفتارهای درست بگردین و بابت این کارهای خوب بهش جایزه بدین. تمرین منظم و تعامل اجتماعی باعث می‌شه شما و سگ‌تون کنار هم خوشحال و راضی باشین. اگه ماستیف تبتی تنها بمونه و حوصله‌ش سر بره، اونقدر خرابکاری به بار می‌آره و سروصدا راه می‌ندازه که حتی فکرشم نمی‌کنی!

آموزش دستشویی به ماستیف تبتی خیلی راحته. استفاده از جعبه به این فرایند کمک می‌کنه و باعث می‌شه سگ‌تون هر چیزی رو نجوه یا وقتی بالا سرش نیستین، دردسر درست نکنه. در ضمن، جعبه برای سگ‌تون به یه پناهگاه امن تبدیل می‌شه که هر وقت خسته یا مضطرب شد، بهش پناه می‌بره. هرگز از جعبه برای تنبیه استفاده نکنین. به سگ‌تون یاد بدین با قلاده دوست باشه. مخصوصاً به این خاطر که وزن ماستیف تبتی در نهایت به 72 کیلوگرم یا بیشتر می‌رسه و می‌تونه شما رو با خودش هر جا دلش خواست بکشونه. هیچ وقت بدون قلاده با ماستیف تبتی به پیاده‌روی نرین و بهش یاد بدین وقتی قلاده دور گردنش‌ـه، درست رفتار کنه تا هم عضلات شما آسیب نبینه و هم هر دو خوشحال و راضی باشین.

اجتماعی شدن برای این نژاد ضروری‌ـه. ماستیف تبتی هم بیش از حد روی بقیۀ سگ ها تسلط داره و هم بیش از حد از خانه و خانواده محافظت می‌کنه. کلاس‌های اجتماعی شدن پاپی‌ها یه گزینۀ عالی برای سگ شماست ولی این تازه شروعشه. با سگ‌تون به فروشگاه‌ها، پارک‌ها و مهمونی‌های مختلف برین که ورود سگ بهشون ممنوع نیست. به مناسبت‌های مختلف مهمون دعوت کنین تا ماستیف تبتی یاد بگیره که بقیه می‌تونن وارد ملک و قلمرو اون‌ بشن. اگه ماستیف تبتی به درستی آموزش ببینه و اجتماعی بشه، یه عضو فوق‌العاده برای خانواده‌هاست که از اعضای خانواده محافظت و نگهبانی می‌کنه و بی قید و شرط بهشون عشق می‌ورزه.

رنگ مو و پیرایش نژاد ماستیف تبتی

موی ماستیف تبتی دولایه داره. لایۀ اول بلند، پرپشت و ضخیم و لایۀ زیری سنگین، نرم و پشمیه. حجم لایۀ زیری در ماه‌های گرم سال کمتر می‌شه. موی این نژاد صاف و زبره و هرگز مجعد، فر یا ابریشمی نیست. گردن و شانه‌های ماستیف تبتی با موی پرپشت پوشیده شده و موی روی دم و بالای ران پرماننده. در کل موی بدن نرها از ماده‌ها بیشتره و شامل موی ضخیم و پرپشت دور گردن و شانه‌ها می‌شه. موی بدن ماستیف تبتی به رنگ سیاه، قهوه‌ای، طلایی و کبود دیده می‌شه و ممکنه بالا و دور چشم، کنار پوزه، روی گلو و زیر دو پای جلو رگه‌های برنزه وجود داشته باشه. روی سینه و پای بعضی از ماستیف‌های تبتی، لکه‌های سفید دیده می‌شه. ممکنه موی لایۀ زیری نسبت به رنگ اصلی بدن کمرنگ‌تر یا در سگ های سیاه و قهوه‌ای به رنگ خاکستری یا برنزه باشه. ماستیف تبتی با موی شنی یا راه‌راه در مسابقات زیبایی به نمایش گذاشته نمی‌شه ولی رنگ موی این نژاد روی توانایی سگ ها تأثیر نداره و این سگ ها درست مثل بقیۀ رنگ‌ها یه دوست یا نگهبان عالی هستن.

ماستیف تبتی زیاد ریزش مو نداره و ممکنه بسته به آب‌وهوای محل زندگی به صورت فصلی دچار ریزش مو بشه. یک الی سه بار در هفته با برس سیمی به موها شونه بزنین تا موهای مرده بریزه. حتماً به موی ران، کفل و دم دقت کنین تا موهای پرپشت این ناحیه در هم گره نخوره. حمام برای این نژاد ضروری‌ـه. بدن ماستیف تبتی زیاد بو نمی‌ده. پس ماهی یک بار حمام براش کافی‌ـه. بهداشت دندان و مراقبت از ناخن رو فراموش نکنین. حداقل دو یا سه بار در هفته به دندان‌های ماستیف تبتی مسواک بزنین تا جرم نبنده. حتی بهتره هر روز مسواک بزنین.

ماهی یک یا دو بار یا برحسب نیاز ناخن‌ها رو کوتاه کنین. اگه ناخن‌هاش به زمین می‌خوره، یعنی بلند شده و وقت کوتاهی رسیده. کوتاه کردن ناخن از بروز مشکل در پنجه‌ها و گیر کردن ناخن در فرش و پارگی جلوگیری می‌کنه. بهترین زمان برای کوتاه کردن موی پنجه‌ها، وقتی‌ـه که مشغول کوتاه کردن ناخن هستین. هر هفته گوش‌ها رو معاینه کنین تا مطمئن بشین خبری از جرم، قرمزی یا التهاب نیست. اگه گوشش کثیفه، با پنبه و شویندۀ ملایم تمیزش کنین. دور لبۀ بیرونی گوش رو تمیز کنین و پنبه رو بیشتر از یک بند انگشت وارد کانال گوش نکنین.

 از کوچیکی به پیرایش و معاینه عادتش بدین. مرتب پنجه‌ها و داخل دهن رو معاینه کنین (سگ ها روی پنجه‌هاشون حساسن). موقع پیرایش ازش تعریف کنین و بهش جایزه بدین تا به این شرایط عادت کنه و وقتی بزرگ‌تر شد، از معاینۀ دامپزشک و سالن آرایشگاه نترسه.

اگه قصد دارین ماستیف تبتی بگیرین، بهتره اول سراغ پناهگاه‌ها برین تا سگ های نیازمند رو به سرپرستی بگیرین و یه خونه‌ی پر از عشق بهشون بدین اما اگه قصد دارین پاپی ماستیف تبتی بخرین، حتماً یه پرورش‌دهندۀ معتبر انتخاب کنین و به دقت تحقیق کنین تا مطمئن بشین که فروشنده اصول اخلاقی رو رعایت می‌کنه و سلامت سگ ها رو در اولویت قرار می‌ده. اگه برای نگهداری و آموزش ماستیف تبتی ها نیاز به کمک دارین، این رو بدونین که متخصصین کایندول کنارتونن تا به راحتی بتونین یه سگ مودب، سالم و دوست داشتنی داشته باشین. فقط کافیه با ما تماس بگیرین و یا فرم مشاوره کایندول رو پر کنین.

اولین نفری باشین که دیدگاه خود را می نویسد.