هیپوترمی یا سرمازدگی
مرور کلی
- هیپوترمی زمانی اتفاق میافته که دمای بدن حیوان به طرز خطرناکی پایین میآد.
- این وضعیت در اثر موندن تو هوای سرد، خونریزی، بعضی بیماریها و گاهی هنگام بیهوشی یا مصرف آرامبخش رخ میده.
- هیپوترمی خیلی خطرناکه و اگه فوراً درمان نشه، کل بدن از کار میافته که مرگ رو به دنبال داره.
- در این قسمت، سعی داریم به شما کمک کنیم هیپوترمی رو تشخیص بدین و از بروز این وضعیت در حیوانات خانگی جلوگیری کنین.


هیپوترمی چیه؟
وقتی دمای بدن حیوان به طرز خطرناک کاهش پیدا میکنه، هیپوترمی یا سرمازدگی رخ میده. اکثر حیوانات خانگی با افت دمای جزئی مشکلی ندارن اما اگه دمای بدن به شدت و به صورت ناگهانی پایین بیاد، مشکلات زیر ظاهر میشه:
- کند و نامنظم شدن ضربان قلب
- آسیب کلیوی
- آسیب گوارشی
- آسیب دیدن عروق
- آسیب قلبی
- نامتعادل شدن الکترولیتها
- تشکیل لخته خون
- کاهش توانایی بدن برای مقابله با عفونت
دلیل هیپوترمی چیه؟
عوامل مختلف در بروز هیپوترمی نقش دارن. مثل:
- محیط سرد: موی بدن حیوانات تا یه حدی به گرم نگه داشتن بدن کمک میکنه. اگه حیوانات به مدت طولانی در معرض هوای سرد قرار بگیرن و جایی برای گرم شدن نداشته باشن، خطر هیپوترمی تهدیدشون میکنه. حیوانات کمسن، پیر، ضعیف، ریزنقش و تازه به دنیا اومده بیشتر در معرض خطر هستن. پس بیشتر به اونها دقت کنین و بدنشون رو گرم نگه دارین.
- خیس شدن: اگه بعد از خیس شدن حیوان خانگی رو خشک کنین، بعیده که سرما بخوره ولی اگه بدنش خیس بمونه و سرما بخوره، خطر هیپوترمی وجود داره (مخصوصاً تو یه روز سرد که آب خیلی سرد بوده و بعد از خیس شدن، حیوان تحرک نداشته باشه).
- بیهوشی/ آرامبخش: خیلی از داروهای خوابآور و مخصوص بیهوشی باعث افت دمای بدن میشن. وقتی حیوان به خواب میره، نمیتونه دمای بدنش رو بالا ببره (مثلاً نمیتونه تکون بخوره یا بلرزه). برای همین، خطر هیپوترمی وجود داره، مگر این که بدنش رو گرم و نرم نگه دارین. اگه جراحی طولانی باشه، حین جراحی خون زیادی از دست بده یا به خون زیاد احتیاج پیدا کنه، خطر هیپوترمی بیشتر میشه.
- بیماری: خیلی از بیماریها (شامل عفونت خون، پیومترا (عفونت رحم)، کمکاری شدید تیروئید، بیماری شدید آدیسون، حساسیت شدید/ آنافلاکسی، مسمومیت و نارسایی قلبی پیشرفته) باعث کاهش دمای بدن میشن.
- خونریزی: گردش خون در بدن به حفظ دمای بدن حیوانات کمک میکنه. پس اگه حیوان خانگی خون زیادی از دست بده، بدنش سرد میشه.
علائم هیپوترمی
از جمله علائم هیپوترمی میشه به موارد زیر اشاره کرد:
- لرز: لرزیدن نوعی واکنش طبیعی برای گرم نگه داشتن بدنـه ولی وقتی حیوان خانگی به شدت احساس سرما میکنه، لرزیدن متوقف میشه.
- خوابآلودگی، گیجی و دست و پا چلفتی شدن
- رنگپریدگی لثه
- بیهوش شدن/ غش کردن و کما
کمکهای اولیه و درمان
اگه فکر میکنین حیوان خانگی شما دچار هیپوترمی شده، حتماً کمکهای اولیه رو انجام بدین و فوراً با دامپزشک تماس بگیرین. زود دست به کار بشین تا جان حیوان رو نجات بدین.
کمکهای اولیه
- اگه بدنش خیسه، با حوله خشکش کنین.
- زیر تنش و دور بدنش پتو بپیچین تا گرم بشه.
- اگه حیوان خانگی هشیاره و میتونه مایعات بنوشه، بهش آب ولرم بدین (داغ نباشه).
- کمکم دمای محیط اطرافو بالا ببرین. یعنی بخاری خونه/ ماشینو روشن کنین ولی سریع دمای بدنو بالا نبرین یا چیز داغ (مثل بطری آب جوش) روی بدنش نریزین چون میسوزه.
- حتی اگه فکر میکنین حالش خوب شده، باز هم به دامپزشک مراجعه کنین.
جلوگیری از هیپوترمی در سگ ها و گربهها
گاهی اوقات نمیشه جلوی هیپوترمی رو گرفت ولی با چند راهکار ساده میتونین تو ماههای سرد زمستون از بروز هیپوترمی در سگ ها و گربهها جلوگیری کنین:
- تو یه جای گرم از خونه، براش تخت گرم و نرم بذارین.
- هرگز نذارین تو هوای سرد بمونه. حواستون باشه راه ورود به خونه رو باز بذارین تا هر وقت دلش خواست، بیاد داخل و گرم بشه.
- اگه گربۀ شما دوست داره بیرون بره، یه سرپناه گرم، دنج و خشک با کلی ملافه براش درست کنین.
- اگه خیس شده، خشکش کنین. بهتره وقتی با سگتون به پیادهروی میرین، یه حوله همراه داشته باشین.
- بعد از پیادهروی، تو یه جای سرد (مثل ماشین) تنهاش نذارین.
- بعضی از سگ ها دوست دارن تو هوای سرد لباس بپوشن. مخصوصاً سگ های شکاری از پوشیدن لباس لذت میبرن!
خطر هیپوترمی در حیوانات زیر بالاست
حیوانات کمسن، کوچولو، پیر، لاغر یا ضعیف بیشتر در معرض خطر قرار دارن چون نمیتونن به خوبی دمای بدنشونو کنترل کنن. اگه حیوان خانگی شما جزو این دستهست، باید بیشتر مراقبت باشین.
- چند ملافۀ اضافه و تشک حرارتی براشون تهیه کنین.
- از نوزادها تو یه اتاق گرم نگهداری کنین و با فاصلۀ مناسب، براشون لامپ حرارتی بذارین.
- در محیطهای سرد، حواستون به حیوانات کمسن، کوچولو و پیر باشه.
ماشین سرد
تو روزهای سرد، دمای ماشین به اندازۀ هوای بیرون سرده. حتی اگه موقع رانندگی بخاریو روشن کنین، باز هم وقتی ماشین رو خاموش میکنین، خیلی زود فضای ماشین سرد میشه. تو ماههای سرد سگتونو داخل ماشین تنها نذارین. در عوض، بذارین تو خونه (گرم و امن) بمونه.