بهترین غذا برای سگ های با معده حساس و مشکلات گوارشی
16 آبان 1403
علیرغم اینکه مطالعات و تحقیقات اخیر، مدل های سلسله مراتبی رفتار در گرگ ها رو مجددا ارزیابی کردن و درک و شناخت ما از رفتار گرگ های وحشی و سگ آلفا رو اصلاح کردن، اما همچنان مفهوم رابطه سلسله مراتبی سگ ها و انسان ها در حال گسترشه. طرفداران مدل سلسله مراتبی معتقدند که یه خانواده برای اینکه مطمئن باشه که در زمینه رفتار و آموزش سگ ها عملکرد خوبی داره، باید بیشتر از روش ها و راهکارهای قدیمی و منسوخ شده استفاده کنه، در واقع اون خانواده باید روی ساختار گروه و سلسله مراتبی تمرکز کنه. اما واقعیت اینه که، برای داشتن یه رابطه سالم و مؤثر با سگ خانگی، باید درک کنیم که رفتار سگ ها خیلی پیچیده‌تر از یه ساختار سلسله مراتبی ساده است و باید با توجه به ویژگی‌های فردی و رفتاری هر سگ، بهشون آموزش داد و با اون‌ها ارتباط برقرار کرد.
در واقع تحقیقات اخیر به وضوح نشون دادن که نظریه قدیمی که معتقده گرگ های آلفا از طریق حمله کردن و رفتارهای خشن و بی رحمانه، بقیه رو کنترل میکنن، بیشتر یه افسانه است تا واقعیت. زیست شناسان محقق، این نظریه ها رو رد کردن. بنابراین اگه این نظریه در مورد گرگ ها صحیح نباشه، پس چه جوری میتونه در مورد سگ ها صحت داشته باشه؟ تحقیقات جدید در مورد الگوهای یادگیری سگ ها نشون میده که سگ ها، توانایی درک ما رو دارن و خیلی بیشتر از اون چه که انتظار داریم، ما رو درک میکنن و می‌شناسن. در واقع، سگ ها میتونن زبان انسان رو درک کنن و با ما ارتباط برقرار کنن.
ده ها ساله که زیست شناسان حیات وحش در مورد دسته های آزاد گرگ تحقیق و بررسی میکنن؛ نتایج و مشاهدات اون‌ها، بینش شگفت انگیزی در مورد زندگی این سگ سانان با شکوه فراهم کرده. به عنوان مثال، رهبران باتجربه گله گرگ ها در هنگام سفر، به جای قرار گرفتن در جایگاه رهبری و جلوی گله، از پشت گله رو کنترل می کنن. همچنین، در مواقعی که غذای کمی دارن، رهبران صبر میکنن تا اول جوان‌ها غذا بخورن، بعد خودشون میخورن. محققانی مثل ال. دیوید مچ، که در مورد رفتار گرگ ها تحقیق و بررسی میکنن، تموم زندگی‌شون رو صرف مشاهده گرگ ها تو محیط و حالت‌ها و رفتارهای طبیعی شون کردن.
چند تا از مشاهدات جالب عبارتند از: تا به حال هیچ گزارشی مبنی بر این که گرگ ها برای رسیدن به جایگاه های بالا تلاش میکنن، وجود نداره، هیچ نشونه ای وجود نداره که یه رهبر، زیردستان رو از محل استراحت بیرون کنه و اینکه به ندرت پیش میاد که یه گرگ آلفا، برای نشون دادن قدرت و جایگاهش، یه گرگ دیگه رو چنان با فشار هل بده تا اون گرگ به زمین بخوره و این جوری وضعیت تسلط و برتریش رو به همه اعضای گروه ثابت کنه و همه رو مجبور به اطاعت از خود کنه( رفتار سلطه گری). متخصصانی که در مورد رفتار گرگ ها تحقیق و مطالعه می کنن، معتقدن که رهبران گرگ ها برای اعضای گروه خود، نقش پدر و مادر رو ایفا میکنن و با راهنمایی، آموزش و مراقبت از اون‌ها، اعضای گروه رو تو مسیر صحیح هدایت میکنن. در واقع رهبران گرگ ها نه تنها برای حفظ نظم و ترتیب در گروه مهمن، بلکه نقشی بسیار مهمی تو رشد و توسعه اعضای گروه دارن. وقتی بچه های گرگ بالغ میشن، برای سرنگونی رهبر گله رقابت نمی کنن. در عوض، اون‌ها گله رو ترک می کنن، یه جفت برای خودشون پیدا می کنن وبرای خودشون یه خانواده تشکیل میدن. این مدل خانوادگی که پدر و مادر، رهبری گروه رو به عهده دارن، خیلی بهتر از مدل سلسله مراتبی، رابطه گرگ ها با همدیگه رو توصیف میکنه.
تو روش‌های آموزشی که بر پایه سلسله مراتب (سلطه گری) هستن، فرض میشه که سگ ها تلاش میکنن تا قدرت و برتری خودشون رو به بقیه اعضای خانواده شون ثابت کنن و روی اون‌ها تسلط داشته باشن. این فرض اصلا درست نیست و مطالعات و تحقیقات علمی اون رو تایید نمیکنن. مربی هایی که به خانواده ها توصیه میکن که برای نشون دادن موقعیت بالاتر خود به سگ شون، سعی کنن اول خودشون غذا بخورن، بعد به سگ‌شون غذا بدن و یا اول خودشون از در داخل یا خارج بشن، بعد به اون اجازه این کار رو بدن و بدتر از همه، برای اطاعت پذیری سگ شون، اون رو تحت فشار قرار بدن، این افراد واقعا تموم تحقیقات علمی جدید رو نادیده می گیرن و با روش های آموزشی نادرست و گاه بی رحمانه، سگ رو آموزش میدن.
در واقع، سگ ها با اعضای خانواده انسانی شون رابطه همزیستی و الگوبرداری رفتاری دارن که با یه سری محرک ها مثل ژنتیک، اجتماعی‌سازی، منابع موجود، ترس، تعارضات، یادگیری، آسیب شناسی رفتاری و بیماری، تحت تأثیر قرار می‌گیره.
علاوه بر این، استفاده از اصول مبتنی بر رفتاردرمانی نظیر تشویق کردن با دادن جایزه، شرطی سازی کنشگر، شرطی سازی کلاسیک، حساسیت زدایی منظم و برنامه‌های شرطی سازی متقابل، عملا نشون داده که تو زمینه آموزش رفتارهای مطلوب به سگ ها و جلوگیری کردن از مشکلات رفتاری اون‌ها و بهبود رابطه اون‌ها با انسان بسیار موفقیت آمیز بوده.
1. افسانه : اجازه ندین سگ‌تون جلوتر از شما راه بره. اگه تو پیاده روی، اون جلوتر شما راه بره، دیگه میخواد تو بقیه کارها هم از شما پیشی بگیره و برتریش رو به شما نشون بده و به عنوان رهبر، جای شما رو بگیره.
واقعیت : سگ ها به دلایل مختلفی ممکنه هنگام راه رفتن جلوتر از شما راه برن، شاید این کار بخاطر بازیگوشی، کاوش، یا دنبال چیزی مثل توپ یا یه حشره دویدن یا به دلیل اجتماعی بودن اون‌ها باشه. هم چنین این میتونه یه رفتار آموخته شده ایی باشه که قبلا بابت اون جایزه گرفته، مثلا این جایزه رو قبلا بابت تلاش موفقش در آشنا شدن با بوها، چیزهای جدید، سگ ها و افراد دیگه گرفته. این رو باید بدونین که وقتی یه سگ بابت انجام رفتاری جایزه بگیره، دیگه مرتب اون رفتار رو تکرار میکنه. در موارد دیگه، سگ ها با کشیدن بند قلاده و جلو رفتن میخوان از وضعیت ترسناکی که در اون هستن فرار کنن !
در واقع بخش دوم این افسانه، آسیب‌رسان‌تره: نحوه راه رفتن سگ با قلاده نشون دهنده رابطه رئیسی شما یا اون نیست، در واقع نشون دهنده اینه که شما، به درستی راه رفتن با قلاده رو به سگ‌تون یاد ندادین. آموزش درست راه رفتن با قلاده به سگ، باعث بهبود اضطراب پس از جدایی، پرخاشگری یا فوبیا نمیشه. با این حال، این رو نباید با این واقعیت اشتباه گرفت که سگ هایی که تو پیاده روی، موقع تعامل و ملاقات با افراد و حیوانات دیگه، خیلی هیجان زده یا پرخاشگرانه رفتار میکنن، بدرستی تربیت نشدن، باید اون‌ها تحت آموزش درست قرار بگیرن و نحوه ی کنترل رفتار و راه رفتن آروم در کنار صاحبشون، بهشون یاد داده بشه. پیاده روی بردن سگ تون با قلاده، نه تنها به اون کمک میکنه تا از نظر رفتاری بهتر عمل کنه، بلکه فرصتی هم برای خودتون فراهم میشه تا از بودن در کنار سگ تون لذت ببرین. پس بهتره هنگام بردن اون به پیاده روی، بستن قلاده رو فراموش نکنین.
2. افسانه: سگ خسته سگ خوبیه
واقعیت : باید تموم نیازهای ورزشی و رفتاری سگ تون رو با توجه به نژاد اون با ارائه انواع غنی سازی برآورده کنین. با این حال، بیش از حد ورزش کردن برای سگ هایی که بیماریهایی از قبیل بیماری های قلبی، تنفسی یا مفصلی دارن، خیلی ضرر داره. واقعیت اینه که نیازهای ورزشی هر سگ بر اساس نژاد، سن، سلامت و شخصیت فردی اون متفاوته. علاوه بر ورزش، راه‌های زیادی برای غنی‌سازی زندگی حیوانات خانگی ما وجود داره، در واقع باید شرایطی برای تحریک ذهنی، ارتباطات اجتماعی، کاوش کردن اون‌ها فراهم بشه.
برای بعضی از نژادها مثل لابرادورها رتریور، 3 کیلومتر پیاده روی، شنا کردن و فرصتی برای بازی کردن با یه سگ دیگه ممکنه عالی باشه، اما برای یه سگ بیشون، یه پیاده‌روی کوتاه تا کافی‌شاپ و قایم باشک بازی کردن با آدم‌های دیگه، کافی بنظر میاد. با این حال، فقط برطرف کردن نیازهای ورزشی و جسمی، نمیتونه مانع بی حوصلگی یا سرکشی اون‌ها بشه. این نکته رو باید بدونین که ورزش از پرخاشگری، اضطراب جدایی، فوبیا یا اختلالات وسواس اجباری جلوگیری نمی کنه. سگ های ورزشکار زیادی وجود داره که دارای تناسب اندام هستن ولی باز هم رفتار پرخاشگری و تهاجمی از خودشون نشون میدن.
افسانه: سگ تون باید منتظر بمونه تا شما قبل از اون از در وارد یا خارج بشین
واقعیت : باید به سگ‌تون آموزش بدین که در نزدیکی ورودی ها چه رفتار مناسبی انجام بده. این شامل صبر کردن، جلوگیری از پریدن، نرفتن به شدت از در، و اطاعت از دستوراتی مانند “بشین ” یا “سر جات بمون” تا زمانی که اجازه ورود به داخل یا خروج از اون بهش داده بشه. درها سازه های ساخته دست بشر هستن و کاربرد اون رو خود انسان درک میکنه و اهمیت چندانی برای سگ ها ندارن، اون‌ها درها رو فقط به صورت یه مانع فیزیکی بر سر راهشون میبینن. بیشتر گرگ ها برای ورود و خروج از لانه‌شان از یه ورودی باریک و پنهان استفاده میکنن و زیست‌شناسانی که در زمینه گرگ ها تحقیق و بررسی میکنن، هیچ گاه برخورد و جنگ و دعوای گرگ ها در مورد استفاده از ورودی لانه رو ندیدن.
این موضوع به آموزش رفتار مناسب و ایمنی مربوط میشه، سگ تون نباید هنگام عبور از ورودی در، شما رو هل بده و از کنار تون فرار کنه و از در داخل یا خارج بشه. علاوه بر این، اگه سگ تون در هنگام عبور از در، به محض دیدن افراد جدید یا حیوانات خانگی دیگه، شروع به کشیدن شما میکنه و یا پرخاشگری نشون میده، بهش آموزش بدین که باید کمی صبر کنه و بعد دنبال شما از در وارد یا خارج بشه. با این حال، پیروی از این دستورالعمل ها به معنای احترام، تحسین یا وفاداری سگ تون نیست. در واقع، سگی که تنبیه میشه، ممکنه یاد بگیره که تا وقتی که یه فردی اطراف در است، نباید از اون در عبور کنه، چون او از تجربه گذشته یاد گرفته که اگه این کار رو انجام بده حتما تنبیه میشه، این ترسه نه احترام.
4. افسانه: خودتون قبل از سگ تون غذا بخورین. این کار، به او نشون میده که شما رهبر آلفای او هستین.
واقعیت : سگ ها به طور طبیعی تشویقی های غذایی رو به عنوان نشانه ای از مناسب بودن رفتارهای قبلی شون میدونن. اون‌ها به طور ذاتی لاشه‌خوار هستن، درسته که ممکنه به غذایی که شما دارین میخورین، تمایل نشون بدن، اما تو اون لحظه، اصلا به جایگاه خودش در گروه، آلفا بودن و این چیزها فکر نمیکن.
به بیان ساده، از اونجایی که ما خودمون غذای سگ ها رو تهیه می کنیم و اون‌ها خودشون نمیتونن غذاشون رو بردارن و بخورن و این ما هستیم که باید به سگ هامون غذا بدیم، پس این که کی اول غذا بخوره یا کی دوم! هیچ اهمیتی نداره.
تو آموزش سگ هاتون بیشتر سعی کنین از شرطی سازی استفاده کنین، چون اون‌ها با این روش، آموزش‌هاشون رو بهتر یاد میگیرن، در ضمن دادن تشویقی هایی خوراکی فرآیند یادگیری رو آسون‌تر میکنه. این موضوع درست مثل زمانیه که گرگ ها نحوه شکار یه طعمه رو یاد میگیرن. اون‌ها وقتی که تونستن یه طعمه رو شکار کنن، احتمالاً دوباره اون از همون استراتژی برای شکار استفاده میکنن. به هر حال، گرگ های یه گله، وقتی غذا فراوونه، زمان خوردن غذا شون به صورت سلسله مراتبی نیست، همه با هم غذا میخورن و در مواقع کم بودن غذا، گرگ های پدر و مادر صبر میکنن که اول بچه هاشون غذا بخورن و وقتی که سیر شدن بعد خودشون میخورن.
افسانه: به سگ تون اجازه ندین روی مبلمان یا روی تخت شما بیاد. اگه به سگ‌تون اجازه بدین که در سطح شما باشه، یعنی دارین موقعیت او رو بالا می برین و موقعیت خود تون رو پایین میارین.
واقعیت : نه سگ ها و نه گرگ ها از موقعیت های بالا برای نشون دادن سلسله مراتب اجتماعی استفاده نمی کنن.
زیست شناسان حیات وحش که زندگی شون رو صرف مشاهده رفتار طبیعی گله های گرگ کردن، میگن که گرگ ها برای رهبری کردن و تعیین سلسله مراتب اجتماعی، به دنبال به دست آوردن جایگاه های بالاتر نیستن. درسته که سگ ها یا گرگ ها براحتی یه مکان رو برای مشاهده طعمه یا دشمنان یا نگهبانی انتخاب میکنن، اما این کار فقط برای راحتی خودشون یا برای امنیته نه برای رهبری و نشون دادن برتری شون.
سؤالات مربوطه اینها هستن: دوست دارین سگ‌تون روی تخت، مبل یا صندلی تون باشه؟ اگه سگ تون رو با خودتون روی تخت یا مبل ببرین، مشکلی براش پیش نمیاد؟ شما از تعامل با حیوان خانگی تون لذت می برین و از اینکه تو رختخواب تون موی سگ باشه، بدتون نمیاد؟ این یه تصمیم شخصیه که بستگی به روش لذت بردن شما از تعامل با حیوان خانگی تون و ایمن بودن اون داره. این موضوع تنها زمانی مربوط به مسائل رفتاری میشه که سگ، تو موقعیت های آسیب پذیر به انسان ها حمله کنه. بنابراین، بغل کردن یه سگ تو رختخواب که هر لحظه ممکنه به طور ناگهانی از خواب بیدار بشه و با پرخاشگری واکنش نشون بده، خیلی ایده بدیه، چون افراد رو در معرض خطر یه حمله تهاجمی قرار میده نه به این دلیل که سگ با بودن تو رختخواب شما، بدنبال بدست اوردن امتیاز سلسله مراتبی خودشه!
افسانه: اگه با سگ تون، ارتباط چشمی برقرار کردین، اول سگ باید نگاهش رو از شما برداره.
واقعیت : به سگ تون یاد بدین که موقع شنیدن دستور به صورت شما نگاه کنه. در این صورت میتونین توجه او رو جلب کنین، چون اگه سگ تون به جای توجه به چیزهای دیگه، فقط حواسش به شما باشه، خیلی از مشکلات اتفاق نمیفته.
سگ ها با منحرف کردن چشم هاشون، تسلیم شدن یا داشتن آرامش رو به نمایش میذارن. البته میتونه به معنای ترس، درگیری یا اضطراب هم باشه. تحقیقات جدید نشون میده که سگ ها ذاتا توانایی، یادگیری از روی حرکات و حالتهای چهره و نگاه انسان ها رو دارن و از طرز نگاه متوجه منظور صاحب خود میشن. واقعا عجیبه، میدونستین که گرگ ها این توانایی رو ندارن!
هم چنین می‌تونیم به سگ ها یاد بدیم که در موقع دادن دستور حتما به صورت فرد نگاه کنه، این میتونه در پیشگیری و درمان مشکلات رفتاری بسیار مفید باشه. برای مثال، اگه یه سگ از سگ های دیگه خوشش نمیاد، وقتی که میخواد از کنار سگ های دیگه رد بشه، می تونین به او علامت « نگاه کن» بدین و بعد بخاطر نگاه کردنش بهش جایزه بدین.
سگ ها خیلی تلاش نمیکنن که گروه رو در دست بگیرن یا رهبر باشن. سگ ها بیشتر دوست دارن، روش برقراری ارتباط و تعامل رو یاد بگیرن و مرتب در حال ارزیابی این هستن که تو هر تعامل و ارتباط، چه چیزی تاثیر گذارتره و چه چیزی بی تاثیره. سگ ها شاگردان بزرگ رفتار انسان هستن و تصمیمات خودشون رو بر اساس کارها و رفتارهای شما می گیرن، اون‌ها به خوبی متوجه رفتار و اعمال انسان ها میشن. روش های تربیتی که در اون از تنبیه، تبعیض و ترس استفاده میشه، به هیچ عنوان نمیتونه سگی رو پرورش بده که از نظر ذهنی، عاطفی و رفتاری سالم باشه. هم چنین با آموزش از طریق اطاعت پذیری، نمیتونین سگی داشته باشین که از نظر روحی و روانی سالم و شاداب باشه. خانواده‌هایی که روی اجتماعی شدن، تقویت مثبت، استراتژی‌های بر پایه اجتناب و تعاملات واضح و قابل پیش‌بینی تمرکز میکنن، سگی خواهند داشت که عضوی لذت‌بخش از اون خانواده است و همین یه پاداش برای اون خانواده محسوب میشه.
اولین نفری باشین که دیدگاه خود را می نویسد.
